Parę kilometrów za Olderfjordem skręcamy w lewo. Początkowe 20 km prowadzi przez prawie płaski teren, ale za Krokelv wjeżdżamy w góry. Droga, jeszcze nowa, coraz bardziej przypomina nam szosy alpejskie (nie zaleca się jazdy z przyczepami kempingowymi). Mimo że nie znajdujemy się wysoko (300 m), wokół leży jeszcze dużo śniegu, ale nie na szosie. W węższych miejscach drogi są specjalne mijanki. Na urwistych skałach widać dokładnie ich budowę geologiczną. Przekroje warstw są niesłychanie wyraźne. Nad fiordami widać czasem namioty turystów biwakujących na dziko. Zaopatrzenie w słodką wodę dają spływające z gór strumienie. Czasem na horyzoncie mignie stadko reniferów. Te tereny wyglądają najbardziej dziko z oglądanych dotychczas i najlepiej odpowiadają wyobrażeniom o górach dalekiej północy.

W zatoce niedaleko Havoysund odkrywamy stanowisko archeologiczne z epoki neolitu. Z parkingu prowadzi okrężna ścieżka, przy której znajdują się objaśnienia poszczególnych stanowisk w języku angielskim. Część tablic jest zniszczona, być może przez obsuwające się masy śniegu albo silne wiatry. Tablice informują, że w neolicie poziom morza w tym miejscu był o 15 m wyższy niż dziś. To tłumaczy pewne oddalenie osady od brzegu zatoki.

Sam Havoysund leży na wyspie połączonej mostem z lądem stałym. To niewielkie miasteczko z kościołem, portem, stacją benzynową i paroma sklepami. Przejeżdżamy przez nie i jedziemy tak długo, aż się kończy droga w osiedlu pracowników firmy Shell. Dalej idziemy pieszo pod górę, aż docieramy do najwyższego punktu wyspy. Na horyzoncie majaczy wyspa Mageroy, na której jest Nordkapp.

Wracamy do Olderfjord i kontynuujemy podróż do Alty. Po drodze mijamy pastwiska reniferów i pojedyncze domki, czasem zaparkowane z boku drogi przyczepy kempingowe - współczesne mieszkania Lapończyków. Z drogi widać przede wszystkim hotele. Muzeum, w którym można obejrzeć ryty skalne, jest już zamknięte (czynne tylko do godz. 16).

Zatrzymujemy się na parkingu w Kafjord, kilkanaście kilometrów za Altą, w kierunku na Narwik. Stąd ma prowadzić szlak do Góry Haldego (912 m), gdzie przed wojną znajdowało się obserwatorium zórz polarnych. Szukamy szlaku. Miał być, według przewodnika, koło kościoła. Jest 200 m dalej. Samochód zostawiamy obok innego z brytyjską rejestracją (pewnie też poszli na Górę Haldego...). Czerwone znaki w kształcie litery "T" prowadzą początkowo wyraźną dróżką, przez brzozowe zagajniki. Sezon kwitnienia w pełni. Przeważają duże, żółte kwiaty pełnika europejskiego, a w wyższych partiach - kobierce różowo kwitnącej skalnicy, kwiatu podobnego do macierzanki. Mijamy zadrutowane wejścia do jakichś jaskiń.

Pustkowie absolutne. Na tle dużej łachy śniegu, w odległości około 50 m, przesuwa się cichutko stadko reniferów, około 10 sztuk. Na czele dwa samce o wysokich koronach rogów. Słychać tylko delikatny chrzęst śniegu. No i w tym momencie zastrajkował mi aparat fotograficzny. Wyczerpała się bateria, a zapasową zostawiłem w samochodzie. Przepadło najlepsze zdjęcie.

Coraz częściej na szlaku łachy śniegu. Widać jeszcze ślady naszych poprzedników. Wyglądają na stare, ale świecące przez 24 godziny słońce szybko roztapia ślady. Śnieg jest bardzo zbity i można po nim chodzić. Musimy być jednak ostrożni, gdyż pod spodem może płynąć strumyk, a warstwa śniegu może okazać się za cienka. Bardziej podejrzane miejsca obchodzimy. Ciszę pustkowia przerywa od czasu do czasu krzyk jakiegoś ptaka. Droga jest już całkiem stroma. Jeszcze półkilometrowe pole śniegu i dochodzimy do budynków odbudowywanego obserwatorium. Na szczycie jesteśmy o 1.15 (wyszliśmy z Kafjord o godz. 22). Krótki odpoczynek, niewielkie uzupełnienie zapasu kalorii i wracamy. Gdy byliśmy już kilkadziesiąt metrów poniżej szczytu, z budynku obserwatorium, zdawałoby się pustego, wyszedł jakiś facet w zielonych majtkach, ziewnął i znów się schował. To pewnie ktoś z tego brytyjskiego samochodu. Ale nie chciało się nam wracać i sprawdzać. Wszak komuś przerwaliśmy smaczny sen. Krótko po godzinie 5 byliśmy już przy samochodzie.

Kolejny dzień to wycieczka samochodem do Tennes. Ponieważ nie zaliczyliśmy malowideł skalnych w Alta, nadrabiamy to zwiedzaniem rytów skalnych z epoki neolitu. Ścieżka archeologiczna w Tennes ma około 1,5 km długości i rozpoczyna się na parkingu, przy kościele, też zabytkowym. Cztery grupy rytów skalnych są oznakowane.

Ostatnim naszym punktem w Norwegii był Narvik. Miasto w zasadzie przemysłowe, słynące głównie z przeładunku rud żelaza transportowanego tu codziennie z Kiruny. Dla Polaka jednym z ważniejszych punktów jest odnalezienie cmentarza polskich żołnierzy, poległych tu w czasie ostatniej wojny. Najłatwiej znaleźć pomnik marynarzy z okrętu "Grom", który znajduje się na wysokiej skarpie nad zatoką, niedaleko od szosy wylotowej w kierunku Alty, na północnym skraju miasta.

Opuszczamy Narvik królewską szosą E10, która łączy norweskie Lofoty ze szwedzką Luleą. Równolegle do szosy biegnie linia kolejowa z Kiruny, ale widać ją rzadko. Krajobraz zmienia się o tyle, że nie ma fiordów. Góry przypominają olbrzymie, wygładzone głazy. Od czasu do czasu widać na horyzoncie chatkę ukrytą w dolince. Na parkingu, tuż za granicą znajduje się informacja. Zaopatrujemy się w foldery. Z parkingu prowadzi ścieżka do punktu widokowego nad brzegiem jeziora Torne. Zatrzymujemy się w Bjorkliden. Można tu zostać na noc - jest kemping, schronisko młodzieżowe, chatki oraz hotel Fjallet z najdalej na północ położonym polem golfowym.

Spośród wielu różnych szlaków górskich wybieramy wędrówkę nad Jezioro Kraterowe (Kratersjon) - popularną trasę licznych urlopowiczów. Szlak jest oznakowany. Trafiamy na ładną pogodę i świetne widoki na jezioro Torne, szosę do Narviku i góry. Szwedzi wybierają się na takie wędrówki w butach gumowych. Tu to nie jest konieczne. Zdarzające się strumyki daje się ominąć. Po upływie 1,5 godziny od wyjścia z kempingu dochodzimy do jeziora. Nazywa się ono kraterowe ze względu na wygląd. Z wulkanami nie ma nic wspólnego. Nad jeziorem stoi chatka z pryczą wewnątrz. Można przenocować. Stąd idziemy już na azymut w kierunku południowo-zachodnim. Mija ponad godzina, gdy spotykamy drugi szlak wiodący w kierunku Laktatjakko Fjalstation - najwyżej położonej stacji naukowej w Szwecji. To zupełne pustkowie. Zaczynamy wątpić, czy aby jesteśmy na właściwym szlaku. Po pewnym czasie ze wzniesienia w pobliżu szlaku dostrzegamy przez lornetkę jakiś budynek, ledwo widoczny na horyzoncie. Zakładamy, że to jest właśnie nasza docelowa stacja. Po przebyciu licznych strumieni, wielu długich pól śniegowych (na szczęście są ślady innych turystów) docieramy do stacji - wysokość 1228 m n.p.m. Można tu również przenocować za odpowiednią opłatą. Zastanawiamy się, jak dociera tu zaopatrzenie, przecież ludzie mieszkają w stacji cały rok. Za budynkiem znajdujemy lądowisko dla helikopterów z dumnym napisem - "airport". Nieco dalej pasie się stado reniferów.

W czasie całodziennych wycieczek poznajemy południową część wyspy, tzw. Alvaret. Jest to rozległa, nieurodzajna równina, na której nawet owce nie mają za dużo pożywienia. Mimo to całość jest podzielona kamiennymi murkami na działki, w których pasie się trochę bydła, trochę owiec. Brak drzew, nieliczne zarośla. Na wyspie znajduje się mnóstwo nieczynnych wiatraków (podobno kilkaset). Co one mogły mleć - nie wiem, bo wyspa wydaje się być bardzo uboga. Zdumienie budzą również stare, ufortyfikowane wsie, np. Ismantorp czy Graborg. We względnie dobrym stanie jest Graborg, gdzie zachowała się nawet brama do wsi (V wiek). Liczne kurhany, kamienie runiczne (Lerkaka) świadczą o raczej bujnym życiu w wiekach średnich. Dziś wyspa żyje dzięki turystom.

W północnej części wyspy najciekawszym obiektem jest zamek Borgholm, pochodzący z XII wieku, w ruinie od prawie 200 lat. W zamku jest urządzone muzeum jego historii, eksponowane są różne znaleziska archeologiczne. Podziwiać można ładny widok na miasteczko i Cieśninę Kalmarską. W pobliżu jest często odwiedzany przez turystów rezerwat Solliden.

Karlskrona

Do Karlskrony przyjeżdżamy koło godz. 13. Mamy dużo czasu na zwiedzanie. Samochód zostawiamy w bocznej uliczce. Centrum miasta to zamknięty dla ruchu kołowego deptak. Szeroka aleja prowadzi do dużego placu z zabytkowym Fredrikskirche. Idąc przy nieczynnym torze kolejowym, który częściowo prowadzi wykopem, częściowo ciągnie się w tunelu, dochodzi się do terenów szkoły marynarki wojennej. Wychodzimy na brzeg zatoki i wzdłuż nadbrzeża dochodzimy do mostu prowadzącego na wyspę Stumholmen. Tu znajdują się muzea, z których największe to Marinemuseum (reklamuje się jako największe tego typu na świecie). Nie mamy już ochoty na chodzenie po muzeach. Siadamy na ławeczce i oglądamy ćwiczenia marynarzy szwedzkiej marynarki wojennej.

Opuszczamy centrum miasta, poszukując zacisznego miejsca na zrobienie obiadu i doczekanie na odjazd promu. Znajdujemy je przy ruinach zamku (Lycka slottsruin), przy drodze do przystani promowej Stena Line. O godz. 19 jesteśmy już na przystani. Sympatyczna dziewczyna po sprawdzeniu biletów mówi ładnym polskim "po odprawie celnej proszę położyć się na pasie 12". Nasza podróż kończy się. Jutro rano będziemy już w Gdyni.

Czas trwania wyprawy: 29.06.1998 - 22.07.1998.

Info: http://tramp.travel.pl/publikacja.php?p=id204strona1